Thuế thu nhập cá nhân là gì? tại sao cần phải quản lý thuế thu nhập cá nhân

Chào các bạn,

Thuế thu nhập cá nhân là một chủ đề khá thú vị . Hiện nay ở Việt Nam hầu hết mọi người chưa thực sự quan tâm đến khoản tiền thuế này. Tuy nhiên ở các nước phát triển thì khoản tiền này được thực sự rất coi trọng và tìm hiểu rõ ràng. Sau đây mình xin chia sẻ với các bạn như sau:

1. Thuế thu nhập cá nhân là gì?

Khoản tiền thuế mà người có thu nhập phải trích nộp một phần từ tiền lương hoặc từ các nguồn thu khác vào ngân sách nhà nước sau khi đã tính các khoản được giảm trừ được gọi là thuế thu nhập cá nhân.

Nguyên tắc xây dựng thuế thu nhập cá nhân là công bằng và khả năng nộp thuế. Đó là lý do mà thuế thu nhập cá nhân không đánh vào những cá nhân có thu nhập thấp, vừa đủ nuôi sống bản thân và gia đình ở mức cần thiết.

2. Tại sao cần quan tâm thuế thu nhập cá nhân khi quản lý tài chính?

Thuế dường như câu chuyện của ai đó, nếu bạn có mức thu nhập từ 9 triệu trở xuống. Nhưng khi thu nhập của bạn trên 9 triệu thì bạn sẽ rất cần chú ý đến nó.

Thứ nhất, bạn biết được chính xác số tiền bạn thực có để cân đối thu chi cho hợp lý. Giả sử thu nhập lương và các khoản thu nhập khác của bạn trung bình là 20 triệu/tháng. Theo Quyết định số 595/QĐ-BHXH có hiệu lực thi hành từ ngày 1/5/2017, người lao động sẽ góp 10,5% để nộp cho các quỹ bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp (phần còn lại theo quy định do doanh nghiệp nộp ). Tức là, số tiền còn lại sau khi đóng các quỹ là 20 triệu * 89,5% triệu =17,9 triệu đồng.

Số tiền này sẽ được trừ 9 triệu giảm trừ gia cảnh theo quy định và phải nộp thuế thu nhập cá nhân cho phần còn lại: 17,9-9 =8,9 triệu đồng.  Với số thuế thu nhập cá nhân phải nộp là 8,9 triệu x 10% = 0,89 triệu đồng thì trên thực tế, thu nhập 20 triệu của bạn chỉ còn: 17,01 triệu đồng.

Rất may là cơ quan/công ty thường giữ lại khoản bảo hiểm và nộp hộ trước khi trích chuyển lương cho bạn.Tuy nhiên, đến cuối năm bạn mới nộp thuế, cho nên hàng tháng, bạn sẽ vô tình tính toán chi tiêu của mình dựa trên con số 17,9 triệu đồng. Và như thế nghĩa là đến cuối năm bạn lại phải xoay một khoản tiền 0,89 *12 = 10,68 triệu để nộp thuế. Hiển nhiên là kế hoạch quản lý tài chính cá nhân của bạn bị sai lệch đi rất nhiều, nếu thu nhập của bạn lớn hơn thì con số sai lệch càng lớn, do số thuế phải nộp tăng lên.

Thứ hai, chủ động trong việc nhận lương “gross” hay lương “net”. Trong ví dụ trên, 20 triệu chính là “lương gross”, còn 17,01 triệu chính là “lương net”. Về mặt lý thuyết, nhận “lương gross” hay “lương net” thì đối với người lao động sẽ tương đương nhau. Bởi vì, khi đã ký hợp đồng “lương net”, công ty sẽ tự tính ngược lại ra ‘lương gross’ để tính ra các khoản phải đóng cho người lao động của mình.

Ví dụ trường hợp trên, nếu chuyển vào tài khoản của bạn 17,01 triệu đồng vào cuối tháng, công ty sẽ tính ngược ra lương gross của bạn là 20 triệu đồng và đóng cho các quỹ bảo hiểm cũng như nộp thuế theo mức này.

Không may, có những công ty không đàng hoàng. Họ không tính ngược lại ra ‘lương gross’ mà đóng các chi phí khác chỉ theo ‘lương net’ đã trả cho người lao động.

Ví dụ trường hợp trên, nếu đã trả cho bạn ‘lương net’ 17,01 triệu đồng thì khi đối phó với cơ quan thuế, công ty sẽ coi số này là ‘lương gross’. Các chi phí khác mà bạn được đóng sẽ tính theo số 17,01 triệu đồng này. Điều này sẽ làm bạn tổn hại vì số tiền bạn góp vào các quỹ bảo hiểm trên ít đi. Nếu bạn góp ít thì đến khi thai sản, có tai nạn lao động xảy ra, hưởng an sinh xã hội…thì quyền lợi mà bạn được hưởng sẽ giảm đi tương ứng. Bạn tưởng rằng thuế thu nhập cá nhân sẽ nộp ít đi, càng lợi cho bạn, nhưng không phải thế. Dù thuế thu nhập cá nhân có ít đi chút ít theo cách tính này nhưng tổng thu nhập vẫn giảm và quỹ tài chính của bạn bị sụt giảm rất nhiều. Thế nên, hãy kiểm tra cẩn thận các khoản mục trong hợp đồng khi nhận “lương net” nhé .

Thứ ba, hiểu biết về thuế thu nhập cá nhân, sẽ giúp cho mỗi cá nhân bảo vệ quyền lợi của mình. Theo quy định, có 6 khoản thu nhập bạn được miễn thuế. Chẳng hạn, bạn chuyển nhượng một căn nhà, mà đó là căn nhà duy nhất của bạn thì hiển nhiên bạn được miễn thuế rồi. Hiểu biết này giúp bạn bảo toàn được số tiền hiện có. Vậy đừng chần chừ nữa nhé, mau tìm hiểu kỹ lưỡng về thuế thu nhập cá nhân, để có thể cân đối quỹ tài chính của bản thân và gia đình một cách hợp lý nhất.

Bạn có thể quan tâm: Cách kiểm tra nợ thuế thu nhập cá nhân

Mạng lưới tài chính cá nhân Việt nam
Khoa tài chính Ngân hàng
ĐH Kinh tế – ĐH Quốc gia Hà nội.